TOPRAK MAHSULLERİ OFİSİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Ticaret Dairesi Başkanlığı
Bilindiği üzere Kuruluşumuzun 2018-2019 satış döneminde Elektronik Ürün Senetli (ELÜS) stoklarının şartlı satış işlemi web tabanlı “TMO ELÜS SATIŞLARI” platformu üzerinden yapılmakta ve takas işleminin gerçekleştirilmesi için emirler ticaret borsalarına gönderilmekteydi.
ELÜS’lerin tek bir borsa çatısı altında işlem görebilmesini teminen 2018 yılında kuruluşu gerçekleştirilen Türkiye Ürün İhtisas Borsası A.Ş. (TÜRİB), 26.07.2019 tarihinde faaliyete geçmiştir. TÜRİB’in faaliyete geçmesini takiben, Ticaret Borsalarının ELÜS’e ilişkin borsacılık faaliyetlerini gerçekleştirme yetkisi sona ermiş olup tüm ELÜS işlemleri TÜRİB bünyesinde gerçekleştirilmeye başlanmıştır. ELÜS’lerin alım-satım işlemleri, yatırımcılar tarafından aracı olmaksızın www.turib.com.tr internet adresinde yer alan “TÜRİB İşlem Platformu” üzerinden doğrudan emir girmek suretiyle yapılmaktadır.
5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu ve ilgili mevzuat hükümleri ile 10.08.2017 tarih ve 30150 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Ürün İhtisas Borsalarının Kuruluş, Faaliyet, İşleyiş, Denetim Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik gereğince 2019-2020 satış döneminden itibaren Kuruluşumuz ELÜS Satışları TÜRİB üzerinden gerçekleştirilecektir. TMO ELÜS SATIŞLARI platformu üzerinden gönderilen anlaşmalı özel emirler satış işleminin gerçekleştirilmesi için TÜRİB’e gönderileceğinden TMO ELÜS SATIŞLARI platformu üyelerimizin ELÜS alım işlemlerine devam edebilmesi için TÜRİB’e kayıt olması gerekmektedir.
Yatırımcıların TÜRİB’e kaydı için Ticaret Borsaları ile TÜRİB arasında acentelik ilişkisi tesis edilmiştir. Çiftçiler de dahil olmak üzere tüm yatırımcıların TÜRİB sistemine kaydı TÜRİB acentesi sıfatıyla hizmet veren ticaret borsaları tarafından ücretsiz yapılmaktadır. Kayıt için istenilen belgelere ait bilgilere ticaret borsalarından veya https://www.turib.com.tr/acenteler.aspx adresinden ulaşılabilir. Kayıt aşamasında verilecek hesap bilgisi “ELÜS Alış İşlemi Gerçekleştirebilen Takas Üyesi Aracı Kurum / Bankalar” nezdindeki hesap bilgisi olmalıdır. Bu banka ve aracı kurumların listesine “https://www.turib.com.tr/takas-uyeleri.aspx” adresinden ulaşılabilir. Söz konusu hesabın ELÜS saklama özelliği taşıması için ilgili aracı kurum/banka tarafından Merkezi Kayıt Kuruluşu nezdinde de tanımlama yapılması gerektiğinden yatırımcıların banka/aracı kurumlarını bu konuda uyarması önem arz etmektedir.
TÜRİB’de resmi tatil günleri haricinde hafta içi tam çalışma günlerinde 10:00-12:00 saatleri arasında ELÜS işlemlerini gerçekleştirmek mümkündür. TMO tarafından onaylanan anlaşmalı özel emirler, saat 09:30’da TÜRİB İşlem Platformu’na aktarılacaktır. TMO’nun TÜRİB İşlem Platformu’na gönderdiği satış emirlerine alıcı (kişi, kuruluş ve firmalar) tarafından onay verildikten sonra anlaşmalı özel emir işlemleri gerçekleştirilecektir. Gerçek veya tüzel kişiler, TÜRİB İşlem Platformu’na kaydettirdikleri kendileri veya temsilcilerinin cep telefonuna gelen şifre ve doğrulama kodları üzerinden TÜRİB İşlem Platformu’na giriş yaparak onay vereceklerdir. Onay işlemleri, TÜRİB İşlem Platformu üzerinde “TMO İşlemleri” menüsü altında yer alan “TMO Satış Emri Onay Listesi”nden yapılacaktır.
Gerçek ve tüzel kişi yatırımcıların onay aşamasında, Elektronik Kayıt Kuruluşu ve Takas Merkezi Üyesi aracı kurum/bankalarında ELÜS saklaması için tanımlı hesaplarını seçmeleri gerekmektedir. Eğer tek bir hesap tanımlı ise, hesap seçmeye gerek olmadan “TMO Satış Emri Onay Listesi”ndeki “işlem” sütunu altındaki ilgili işlem satırındaki yeşil “onay” işaretini seçmeleri yeterli olacaktır. Alıcı tarafından onay verildikten sonra alıcı hesabındaki ELÜS bedeli TL tutarı ilgili banka/aracı kurum hesabından otomatik sorgulanacağından alıcı tarafın bakiyesinin yetersiz olması durumunda TMO tarafından girilen satış emirleriyle ilgili işlemlere alıcı tarafından onay verilse dahi iptal edilmiş olarak görünecektir.
Bu nedenle alıcıların, satın alacakları ELÜS’lere ilişkin (TMO’nun satış emirlerini TÜRİB platformuna gönderdiği gün 10:00-12:00 saatleri arasında) alım emrini TÜRİB İşlem Platformuna girerek onaylaması ve ELÜS bedelini alım emrini sisteme girmeden önce banka/aracı kurum nezdindeki hesaplarına yatırması esastır. Alıcının alım emrini onaylamaması, onaylasa dahi banka/aracı kurum nezdindeki hesabında yeterli bedel bulunmaması durumunda satış emri ve Kuruluşumuzca yapılan firma tahsisi iptal edilecektir.
